مسائل و مشكلات بسياري در زندگي وجود دارند كه نيازمند تلاش براي كنار آمدن با آن و حل آن ها مي باشد. زندگي بدون مشكل و استرس وجود ندارد و در واقع آنچه در شكل سختي با مشكلات زندگي تجربه مي شود، چهره واقعي و منطقي زندگي است. وجود مشكل در زندگي طبيعي است و هنر زندگي در توانايي و مهارت در حل مشكلات و كنار آمدن با آنهاست. در واقع خوشبختي انسان در آن نيست كه با هيچ مشكل و مسأله اي روبرو نباشد بلكه در آن است كه به هنگام رويارويي با آن ها توانايي حل آن ها را داشته باشد. 

     سال هاي " نوجواني و جواني"  مرحله مهم و برجسته رشد و تكامل اجتماعي و رواني فرد به شمار مي رود. در اين دوره نياز به تعادل هيجاني و عاطفي بخصوص تعادل بين عواطف و عقل، درك ارزش وجودي خويش، كسب مهارت هاي اجتماعي لازم در دوست يابي، حفظ تعادل رواني و عاطفي خويش در مقابل عوامل فشارزاي محيطي و شناخت زندگي سالم و مؤثر و چگونگي برخورد با آن، از مهم ترين نيازهاي نوجوانان و جوانان است. بنابراين كمك به نوجوانان و جوانان در رشد و گسترش مهارت هاي مورد نياز براي زندگي مؤثر، ايجاد يا افزايش اعتماد به نفس در برخورد با مشكلات و حل آنان و همچنين كمك به آنان در رشد و تكامل عواطف و مهارت هاي اجتماعي لازم ( ارتباط بين فردي، حل مسأله، كنترل خشم و ابراز وجود) جهت سازگاري موفق با محيط اجتماعي و زندگي مؤثر و سازنده در جامعه، ضروري به نظر مي رسد ( شعائري نژاد، 1377).

      عزت نفس1  و سازگاري اجتماعي2 از عوامل تعيين كننده رفتار در انسان به شمار مي روند. رابسون و همكاران3 (1986) عزت نفس را عبارت مي داند از حس رضامندي و خويشتن پذيري كه از ارزيابي خود درباره ي ارزشمندي، قدر و منزلت، جذابيت، شايستگي، كفايت وتوانايي جهت ارضاي تمايلات وخواسته هاي فرد منتج مي شود. 

     همه ي افراد صرف نظر از سن، جنس، زمينه فرهنگي، جهت و نوع كاري كه در زندگي دارند، نيازمند عزت نفس هستند و عزت نفس بر همه ي سطوح زندگي اثر مي گذارد. عدم ارضاي نياز به عزت نفس نيازهاي اساسي تر و گسترده تر ديگر را نيز محدود مي سازد. پژوهش ها نشان داده است كه نوجوانان و جواناني كه از عزت نفس بالا برخوردارند خيلي زودتر ياد مي گيرند روابط مفيدي با ديگران برقرار كرده، بهتر مي توانند از فرصت ها استفاده كنند، مولد و خود كفا باشند ،همچنين در مقايسه با نوجوانان و جواناني كه عزت نفس پائيني دارند ديدگاه روشن تري نسبت به مسير زندگي خويش دارند (اسپايلر1 ،1990، به نقل از ملازماني،1382). 

     انسان موجودي اجتماعي است و رفتار آدمي تحت تاثير عوامل اجتماعي قرار دارد. شخصيت انسان در صورتي به كمال خود مي رسد كه بين او و محيط تعامل و تبادل مناسبي صورت پذيرد. فشارهاي اجتماعي به وضوح تاثير فراواني بر رفتار فرد دارد. از طرفي انسان موجودي انعطاف پذير است. او نه تنها با محيط سازگار مي شود بلكه محيط را بر طبق خواست خود دگرگون مي كند . بنابراين سازگاري و هماهنگ شدن با خود و محيط پيرامون براي هر موجود زنده يك ضرورت حياتي است . تلاش روز مره همه آدميان بر محور همين سازگاري دور مي زند، هر انساني هوشيارانه يا ناهوشيارانه مي كوشد تا نيازهاي متنوع و گاه متعارض خود را در محيطي كه در آن زندگي مي كند برآورده سازد. تغييرات ناگهاني و گسترده اي كه در جنبه هاي جسماني، رواني و اجتماعي زندگي نوجوان و جوان ايجاد مي شود، مرحله اي بحراني ايجاد مي كند كه طبعاً مشكلات و ناسازگاري هايي را به همراه خواهد داشت (والي پور،1371). از آنجايي كه همه افراد در زندگي خود با مسائل و مشكلاتي روبرو مي شوند ضروري است كه نحوه ي حل صحيح مشكلات را بياموزند تا بتوانند به طرز مؤثري با اين مسائل و مشكلات برخورد نموده و از بروز مشكلات و مسائل پيچيده تر بعدي پيشگيري نمايند. در واقع آموزش مهارت حل مساله يكي از نيازهاي اساسي هر فرد است مخصوصاً براي جوانان و دانشجويان كه با مشكلات و مسائل مختلفي روبرو هستند و چنانچه توانايي حل اين مسائل و مشكلات را نداشته باشند ممكن است به راه حل هاي ناسازگارانه، ناپخته و حتي مضر رو آورده و مشكل را پيچيده تر از آنچه كه هست نمايند ( مانند استفاده از مواد مخدر، سيگار، ترك تحصيل و….) 

     طبق آخرين بررسي ها، نتايج پژوهش هاي متعددي نشان مي دهد كه آموزش مهارت حل مسأله در كاهش افسردگي ( پور ابراهيم، 1375)؛ كاهش اضطراب ( بهرامي، 1375)؛ افزايش اعتماد به نفس (اديب، 1374 )؛ افزايش جرأت ورزي( مك1 ، 1982)؛ بهبود روابط اجتماعي ( آلن2 ،1964 ) و …مؤثر است ( به نقل از محمدي، 1382). بنابراين در پژوهش هاي مختلف درباره ي تأثير آموزش مهارت حل مسأله در افزايش اعتماد به نفس، كاهش افسردگي، كاهش اضطراب و….پژوهش ها و نظريات مختلفي بيان شده است. اما در رابطه با تأثير آموزش مهارت حل مسأله در افزايش عزت نفس و سازگاري اجتماعي هنوز اقدام علمي و چشم گيري در اين زمينه صورت نگرفته است و ما هنوز به درستي نمي دانيم كه آيا آموزش مهارت حل مسأله در افزايش عزت نفس و سازگاري اجتماعي نيز، تأثير دارد...