جمله ي ( نبتليه ) اشاره به رسيدن انسان به مقام ( تكليف و تعهد و مسئوليت وآزمايش و امتحان ) است و از آن جا كه آزمايش و تكليف بدون آگاهي ممكن نيست، در آخر آيه اشاره به ابراز شناخت و چشم و گوش مي كند كه در اختيار انسان ها قرار داده است.
( آيه 3 ) از آن جا كه تكليف و آزمايش انسان علاوه بر مسئاله آگاهي و ابراز شناخت نياز به دو عامل ديگر يعني هدايت واختيار دارد – اين آيه به آن اشاره كرده مي فرمايد ( ماراه را به او نشان داديم خواه شاكر باشد و پذيرا گردد يا ناسپاس ( انا هديناه السبيل اما شاكراً و اما كفوراً )
هدايت : دراينجا معني و سيع و گسترده اي دارد كه هم هدايت تكويني را شامل مي شود و هم هدايت فطري و هم تشريعي را هر چند سو ق آيه بيشتر روي هدايت تشريعي است.
( آيه 4 ) دراين آيه اشاره ي كوتاه و پرمعنايي به سر نوشت كساني كه راه كفر و كفران را مي پو يند كرده و مي فرمايد: ( ما براي كافران زنجيرهلا و غلها و شعله هاي سوزان آتش آماده كرده ايم )
( انا اعتدنا للكافرين سلاسل اغلا لاً و سعيراً )
ذكر غل و زنجير وسپس شعله هاي سوزان آتش بيان گر مجازات عظيم اين گروه است كه در آيات ذكر قرآن نيز به آن اشاره شده و عذاب و اسارت در آن جمع است.
( آيه 5 ) شان نزول : سندي بزرگ بر فضيلت اهل بيت پيامبر ( ص )
ابن عباس مي گويد : حسن و حسين ( ع ) بيمار شدند، پيامبر ( ص) با جمعي از ياران به عيادتشان آمدند و به علي ( ع) گفتند : اي ابوالحسن ! خوب بود نذري براي شفاي فرزندان خود مي كردي
علي ( ع) و فاطمه ( ع ) و فضه كه خادمه ي آن ها بود نذر كردند كه اگر آن ها شفا يابند سه روز ، روزه بگيرند
چيزي نگذشت كه هر دو شفا يافتند، درحالي كه از نظر مواد غذايي دست خالي بودند علي ( ع ) سه من جو قرض نمود و فاطمه ( ع ) يك سوم آن را آرد كرد ونان پخت هنگام افطار سائلي بر در خانه آمد و گفت : السلام عليكم اهل بيت محمد ( ص ) : سلام بر شما اي خاندان محمد ! مستمندي از مستمندان مسلمان هستم غذايي به من بدهيد.
آنان همگي مسكين را بر خود مقدم داشتند و سهم خود را به او دادند و آن شب جز آب ننوشيدند روز دوم هم چنان روزه گرفتند و موقع افطار وقتي كه غذايي را آماده كرده بودند ( همان نان جويي ) يتيمي بر در خانه آمد آن روز نيز ايثار كردند و غذاي خود را به او دادند ( بار ديگر با آب ا فطار كردند و روز بعد را نيز روزه گرفتند )
درسومين روز سپري به هنگام غروب آفتاب بر در خانه آمد باز هم سهم غذاي خود را به او دادند هنگامي كه صبح شد علي ( ع ) دست حسن و حسين ( ع ) را گرفته بود و نزد پيامبر ( ص ) آمدند و پيامبر ( ص ) آنان ر ا مشاهده كرد، ديد از شدت گرسنگي مي لرزند. فرمود اين حالي را كه در شما مي بينم براي من بسيار گران است و سپس بر خواست و با آن ها حركت كرد هنگامي كه وارد خانه ي فاطمه ( ص ) شد ديد در محراب عبادت ايستاده در حالي كه از شدت گرسنگي شكم او به پشت چسبيده و چشمانش بر گودي نشسته پيامبر ( ص ) ناراحت شد ودر همين هنگام جبرئيل نازل گشت و گفت اي محمد اين سوره را بگير، خداوند با چنين خانه اي به تو تهنيت مي گويد سپس سوره ي ( هل اتي ) را بر او خواند
بعضي گفته اند كه آيه ي ( ان الابرار ) تا آيه ي ( كان سعيكم مشكوراً ) كه مجموعاً هيجده آيه است در اين موقع نازل گشت
آن چه در بالا آورديم بض حديثي است كه با كمي اختصار در الغدير آمده است و در همان كتاب 34 نفر از علماي معروف اهل سنت نام مي برد كه اين حديث را در كتاب هاي خود آورده اند ...