تاثیر اخلاق معلمان در عملکرد دانش آموزان
چطور میتونم معلم اخلاق باشم
شایسته است استاد اخلاق از ابعاد فراوانی برخوردار باشد كه با اختصار به برخی اشاره می‏شود:
اول: نكات مربوط به شخص اوست نظیر:
1- برخوردار از آراستگی ظاهر باشد؛
2- خود ساخته و مهذب باشد؛
3- وقار و ادب در وجودش نمودار باشد؛
4- زهد و ساده زیستی را رعایت نماید؛
5- بهره كافی از حكمت و معارف داشته باشد.
6- به آنچه می گوید باور داشته و عمل نماید.
دوم: نكات مربوط به محتوای سخن اوست نظیر:
1- آموزنده و مفید باشد؛
2- در انتخاب و گزینش خوش‏ذوق باشد؛
3- نظم و تناسب در كلام را رعایت كند؛
4- عباراتش بلیغ و رسا باشد؛
5- تعبیراتش خوش آهنگ، نرم و دلنشین باشد؛
6- استوار و توجیه‏پذیر باشد؛
7- در مجموع جذّاب و گیرا باشد؛
8- و در نهایت در انسان انگیزش ایجاد كند.
خواسته اسلام و نظام تربیتى آن از مصلحان جامعه آن است كه براى هدایت و تربیت مردم، تنها به تبلیغ و ارشاد گفتارى بسنده نكنند. پیش از همه و قبل از هر چیز، خود را به لحاظ اخلاقى و رفتارى، به‏گونه‏اى بر اساس تعلیمات و معارف قرآنى بسازند، كه با كردار شایسته و فضایل اخلاقى خویش، دعوت کننده امت به سوى صلاح بوده و خود الگوى حسنه‏اى، براى سایر مردم باشند.
امام صادق(ع) مى‏فرمایند: «اِنَّ الْعالِمَ اِذا لَمْ یَعْمَلْ بِعِلْمِهِ زَلَّتْ مَوْعِظَتُهُ عَنِ الْقُلُوبِ كَما یَزِلُّ الْمَطَرُ عَنِ الصَّفا؛هر گاه شخص عالم به مقتضاى علم خویش عمل نكند، اثر موعظه‏اش همچون آب باران روى سنگ صاف از قلب هاى مردم محو خواهد شد»(1).
باز در حدیث دیگرى حضرت فرمود: «كُونُوا دُعاةَ النَّاسِ بِأَعْمالِكُمْ وَ لا تَكُونُوا دُعاةً بِأَلْسِنَتِكُمْ؛ به وسیله كردار شایسته و اعمال نیك خود راهنما و راهبر مردم به سوى فضیلت ها شوید و تنها دعوت‏گر زبانى نباشید»(2).
کسی می تواند مبلّغ پیام خدا باشد که سخنش نصح باشد، یعنی هیچ انگیزه ای جز خیر و مصلحت مردم نداشته باشد. سخنش از سوز دل برخیزد که: «اِنَّ الْکَلامَ اِذا خَرَجَ مِنَ الْقَلْبِ دَخَلَ فِی الْقَلْبِ وَاِذا خَرَجَ مِنَ اللِّسانِ لَمْ یَتَجاوَرِ الاَذانَ؛ سخنی که از جان برون آید ، لاجرم بر دل می نشیند، و سخنی که فقط از زبان بیرون بیاید و دل از آن بی خبر باشد، از گوش های مردم تجاوز نمی کند».
پی نوشت:
1. اصول كافى، ج‏1، انتشارات دارالكتب الاسلامیة تهران، ص‏44، باب استعمال العلم، ح‏3.
قرآن در تربیت اخلاقى از واژه تزكیه بهره گرفته...میان مربی و پیروانش باید نوعى رابطه روحى، معنوى و عاطفى برقرار باشد
على(ع) مى‏فرماید: آن‏كس كه در جایگاه رهبرى مردم قرار گرفته باید پیش از تعلیم دیگران به تعلیم خود بكوشد و تربیت او با روش عملى باید مقدم بر تربیت زبانى باشد و آن‏كس كه خود را تعلیم دهد و ادب آموزد شایسته احترام بیشترى است تا آن‏كه مردم و مربى مردم باشد ...