فصل اول
كليات، تعريف
بخش اول: كليات و مفاهيم    
مبحث اول) روند تاريخي نفت   
مبحث دوم) اقتصاد و مالكيت نفت   
گفتار اول: اقتصاد نفت
گفتار دوم: مالكيت نفت   
بند اول ـ مالكيت نفت از ديدگاه حقوق اسلام
بند دوم ـ مالكيت نفت از ديدگاه حقوق ايران   
بند سوم ـ مالكيت نفت از ديدگاه حقوقي كشورهاي غرب   
بخش دوم: تعريف و اقسام قراردادهاي بين المللي نفت و گاز، وجوه اشتراك و افتراق آنها   
مبحث اول) تعريف
گفتار اول: سيستم‌هاي حقوقي قراردادهاي بين المللي نفت و گاز   
بند اول ـ سيستم‌هاي امتيازي    
بند دوم ـ قراردادهاي امتيازي نوين   
بند سوم ـ متن امتياز نامه    
بند چهارم ـ انواع امتياز نامه
گفتار دوم: سيستم‌هاي قراردادي   
بند اول ـ قراردادهاي مشاركت در توليد
بند دوم ـ قراردادهاي مشاركت در سرمايه‌گذاري   
بند سوم ـ قراردادهاي خدماتي    
مبحث دوم) اقسام قراردادهاي بين المللي نفتي ايران، وجوه اشتراك و افتراق آنها    
گفتار اول: اقسام
گفتار دوم: وجوه اشتراك و تمايز قراردادهاي بين‌المللي نفتي    

مقدمه :
به دليل اهميت نفت كه يك منبع حياتي است قراردادهاي منعقده نفتي نيز از اهميت خاصي بر خوردار است، اينكه اكثر قرارداد هاي نفتي جنبه بين المللي دارد لذا اين قرار دادها بويژه با توجه به تحولات سياسي و اقتصادي در جهان درخور تغييرات و دگرگوني‌هايي بوده است كه هر كدام از جنبه هاي خاصي  حائز اهميت و مطالعه مي باشد، از بررسي ابتدايي ترين قرار داد هاي نفتي كه تحت عنوان “امتياز Concession ” با دولتهاي صاحب نفت به امضاء‌  مي رسيده تا قرار دادهاي متداول امروزي مي‌تواند زواياي مختلف اين قرار دادها را مشخص نمايد، لذا اين رساله بر آن است كه به بررسي تطبيقي قرار دادهاي بين المللي نفتي ايران با قرار دادهاي نفتي ساير كشور ها بپردازد و ابعاد مهم حقوقي آنها را مشخص و مقايسه نمايد، به منظور تحقق واقعي اين بررسي تطبيقي ابتدائاً بر آن مي‌باشم كه به تعريف كلي و سپس بررسي ويژگي هاي قرار دادهاي بين المللي نفتي در كليه مراحل سه گانه اكتشاف، توليد و بهره برداري بپردازم،‌ در راستاي نيل به اين مقصود به معرفي و بررسي ويژگيهاي اقسام قرار داد هاي بين المللي نفتي ايران اقدام گرديده و از ابتدايي ترين قرار داد امتياز نفتي كه معروف به قرار داد  دارسي منعقده به سال 1901 مي باشد تا آخرين نوع قرار دادهايي كه هم اكنون درصنعت نفت ايران متداول گشته و به قرار دادهاي“بيع متقابل Buy  Back ” موسوم گرديده است را تحليل نموده لذا بررسي و ارزيابي اينگونه قرار دادهاي نفت و گاز از منظر حقوق بين الملل مد نظر قرار گرفته است.