مقدمه
كيفيت مطلوب كالا و انجام صحيح خدمت از زمان آشنايي انسان با كميت و خواص اشياء همراه او بوده است. تا زماني كه توليد، دستي و غير ماشيني و با استفاده از ابزارهاي سنتي انجام مي گرفت. تعيين كيفيت و تشخيص آن كار چندان مشكلي نبود و پي بردن به كيفيت توليد و خدمت با استفاده از حواس پنجگانه ميسر بود اما با پيشرفت علوم، تكنولوژي، افزايش جمعيت، بالا رفتن ميزان مصرف، ضرورت توليد انبوه و در نتيجه جايگزين شدن ماشين به جاي انسان و ابزار دستي، ديگر سنجش كيفيت با استفاده از حواس پنجگانه و بدون داشتن آزمايشگاه و ابزار و توانائي هاي فني امكان پذير نبود و در نتيجه ايجاد تشكيلاتي را به همين منظور در كشورهاي مختلف جهان من جمله جمهوري اسلامي ايران مطرح مي سازد.
تاريخچه
گذشته از پيشرفت تاريخي غير مدون استاندارد در ايران اولين تشكيلات مؤسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران با تصويب قانون اوزان و مقياس ها در سال 1304 به لحاظ ضرورت تعيين ويژگي ها و نظارت بر كيفيت كالاهاي صادراتي و وارداتي، ايجاد يك تشيكلات رسمي مورد توجه قرار گرفته و هسته اوليه تشكيلات سازماني مؤسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران به صورت اداره اي از وزارت بازرگاني وقت شكل مي گيرد. در سال 1339 با تصويب قانون تأسيس مؤسسه استاندارد ايران، اين مؤسسه كار خود را در چهار چوب هدف ها و مسئوليت هاي تعيين شده آغاز مي نمايد. مؤسسه در سال 1343 به عضويت سازمان بين المللي استاندارد ISO در آمده و اين عضويت تا به امروز شكل به مؤثري ادامه دارد به گونه اي كه در بيش تر كميته هاي فني بين المللي حضور فعال داشته و دبيرخانه بين المللي كميته هاي فني زير در ايران مستقر است.
1- دبيرخانه كميته هاي فني زير در ايران مستقر است
2- دبيرخانه كميته فرعي واژه شناسي اطلاعات و اسناد
3-دبيرخانه كميته فني شرينده ها ( مواد فعال سطحي)
موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران علاوه بر عضويت در سازمان بين المللي استاندارد با سازمان هاي زير همكاري دارد:
1- … كميسيون بين المللي الكتروتكنيك
2- … سازمان بين المللي اندازه شناسي
3- عهد نامه راجع به دفتر بين المللي اوزان و مقياس ها
4- انجمن جهاني سازمان هاي تحقيقات صنعتي و تكنولوژي
مهمترين وظايف و مسئوليت هاي اداره كل استاندارد و تحقيقات صنعتي يزد
1-تعيين، تدوين و نشر استانداردهاي ملي به عنوان تنها مرجع رسمي كشور باستثناي مواد داروئي ( تدوين استانداردهاي داروئي به عهده وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشكي مي باشد، تدوين استانداردهاي انرژي هسته اي به سازمان انرژي اتمي واگذار گرديده است و جهت هماهنگي بهتر كارها وجود آمار دقيق استانداردها بايد تماماً ثبت ملي شوند كه اين كار بر عهده مؤسسه استانداردي مي باشد.)
2- انجام تحقيقات كاربردي به منظور تدوين استاندارد. بالا بردن كيفيت كالاهاي توليد داخلي، كمك به بهبود روش هاي توليد و كارآيي صنايع
3- ترويج استاداردهاي ملي
4- نظارت بر اجراي استاندارد هاي اجباري به منظور تأمين ايمني و سلامت جامعه و حفظ منافع مصرف كننده و توليد كننده
5- كنترل كيفيت كالاهاي صادراتي مشمول مقررات استاندارد اجباري و جلوگيري از صرور كالاهاي نامرغوب به منظور فراهم نمودن امكان رقابت با كالاهاي مشابه خارجي و حفظ بازارهاي بين المللي.
6- كنترل كيفيت كالاهاي وارداتي مشمول مقررات استاندارد اجباري به منظور حمايت از مصرف كنندگان و توليد كنندگان داخلي و جلوگيري از ورود كالاهاي نامرغوب خارجي
7- ترويج سيستم بين المللي يكاها SI به عنوان سيستم رسمي اوزان و مقياس ها در كشور و كالبيرده كردن وسايل سنجش ( با سلول هاي ثابت سنگين، با سلول هاي بسيار سبك، وسايل توزين سبك، ترازوهاي مرغي، ديجيتالي و عقربه اي)
8- آزمايش و تطبيق نمونه كالاها با استاندارد مربوط اعلام مشخصات و اظهار نظر مقايسه اي و صدور گواهي نامه هاي لازم
9-تأييد صلاحيت شركت ها و مؤسسات بازرسي كننده داخلي و خارجي ( سررويانس) و بازرسي كالا در مبدأ.
10- انگ گذاري و تعيين عيار فلزات گرانبها
11- تأييد صلاحيت مسئولين كنترل كيفيت كارخانجات توليدي
12- نظارت برسلوهاي شارژ گاز مايع و توزيع گاز مايع
« اهداف استانداردها»
ترفيع منافع جامعه
توسعه تجارت
انتقال و توسعه فن آوري
نحوه شكل گيري استانداردها
برآيند حقوق آگاهانه و منافع منصفانه طرفهاي ذينفع تفاهم جمعي، كه به تصويب سازمان رسمي آن نيز برسد.

استانداردهاي ملي
ويژگي هاي كيفي، مشخصات عمل كردي و يا ايمني محصول كه با توجه به شرايط اقتصادي و تكنولوژي كشور و ملحوظ داشتن آخرين اطلاعات و دستاوردهاي فني براساس ضوابط مشخص تنظيم مي شود. پس از تصويب در كميته هاي ملي مربوط استاندارد ملي ناميده مي شود. در حال حاضر حدود 5600 فقره استاندارد ملي تدوين گرديده است و تعداد زيادي از آن ها چندين بار تجديد نظر شده اند ...