دهه ي بزرگ: گفتمان هاى نو در دهه هاى چهل مى خواهند، اولاً دست رد به آن گفتمان وهنى بزنند كه بيست و هشت مرداد به وجود آورده بود، و ثانياً به دنبال اين هستند كه دهه را به عنوان دهه اى بزرگ در تاريخ فرهنگ ايران ثبت كنند. همه آن دهه  را مى شناسند و در جهت شناسايى بهتر آن مى توانند به ده ها مجله و روزنامه  و گاهنامه و ماهنامه و صدها كتاب شعر و قصه و نمايش و ترجمه و نقد ادبى مراجعه كنند.

۱- در هر تحقيق جدى در ويژگى هاى ادبيات بعد از انقلاب، نظريه پرداز و منتقد ادبى مجبورند به اين نكته توجه كنند كه انقلاب نوعى جابه جايى ارزشى در حوزه ادبيات و تاريخ ادبيات به وجود آورده است. اين جابه جايى ارزشى را پيش از آنكه به تعبير و تفسيرهاى مثبت و منفى و اخلاقى و غيراخلاقى بسپاريم، بايد به عنوان پديده اى در ذات و هستى خود آن طرح كنيم و بشناسيم. بايد به آن به صورت حركتى در هستى شناسى ادبيات بنگريم. تعبير و تفسيرهاى مثبت و منفى، خوشبينانه و بدبينانه، در اين يادداشت مختصر نمى گنجند.
از بيست سال پيش كه ما به پديده اى به نام بحران رهبرى ادبى در ايران توجه داشته ايم و به صور مختلف در مقاله ها و كتاب ها به آن پرداخته ايم، غرضمان هرگز شناسايى آن بحران رهبرى در وجود اشخاص و حتى ملت و دولت و اين قبيل تميز و تفكيك هاى قاطع و مطلق نبوده است. تقسيم بندى هايى از اين دست بسيار ساده است و بيشتر به جدول كلمات متقاطع مى ماند كه انگار چون يكى از پيش آنها را تنظيم كرده است، كسى كه از اين سو به آن مى نگرد، كافى است حافظه تنظيم شده اى داشته باشد و پاسخ ها را پر كند. اما بررسى خود پديده ها دشوار است. بحران رهبرى ادبى با خود پديده هاى ادبى سر و كار دارد، با خود تاريخ ادبى سر و كار دارد، با انواع و اجناس ادبى و با نسبت ها و اولويت هاى ادبى سر و كار دارد، نه مستقيماً با اشخاصى كه ادبيات را به وجود مى آورند و يا قطب هاى مختلف موافق و مخالف، مثل دولت و ملت، مثل طبقات مختلف كه پيرامون ادبيات مواضع خاص خود را عرضه مى كنند. بحران رهبرى ادبى به اين دليل به وجود مى آيد كه پديده موضوع روايت چنان اهميت پيدا مى كند كه هر كسى روايت خود را از موضوع ارائه مى دهد. بحران رهبرى ادبى كل پديده را دربرمى گيرد، هم شامل ادبياتى مى شود كه موافقان مى نويسند و هم شامل ادبياتى مى شود كه مخالفان مى نويسند. هراكليتوس فيلسوف بزرگ يونانى گفته است: «آدم دو بار از يك رودخانه عبور نمى كند.» سورن كى ير كگور، فيلسوف دانماركى، اين حرف را به صورتى ديگر بيان كرده است: «آدم حتى يك بار هم نمى تواند از رودخانه عبور كند.» بحران يك پديده موتورى است كه از درون پديده را به آنچه آن پديده هست تبديل مى كند و آن را به حركت درمى آورد. و چون بحران عميق و حاد است، به ساعقه همان عمق و لذت، نمى تواند بخش و يا بخش هايى از ادبيات را لمس كند، و از كنار بخش و يا بخش هاى ديگر چشم بسته بگذرد. درست: «آدم حتى يك بار هم نمى تواند از رودخانه عبور كند.» ولى آدم، دقيقاً آن موجودى است كه به فكرش مى رسد كه به رغم محال بودن عبور از رودخانه، بخواهد از آن عبور كند. موضوع اصلى همت عبور است، در پديده پيش رو، ديدن، رويت امكان عبور از آن پديده، با عمل پيچيدگى هاى درونى آن پديده است. چگونه مرز انديشه قبلى را در عمق و در طول بپيماييم، و از آن عبور كنيم و در اين عبورپيمايى، از انديشه راكد به آن سو راه يافته باشيم.